Энергия аудити жана энергосертификация
Энергия аудити – энергияны өндүрүү жана керектөө боюнча экономикалык жактан натыйжалуу чараларды аныктоо максатында энергиянын ар кандай түрлөрүн, анын ичинде жылуулукту, сууну ж.б. керектөө боюнча имараттын абалын баалоо.
Энергия аудитинин максаттары:
- энергияны жоготууларды издөө жана жоюу;
- электр энергиясы, жылуулук, суу, газ үчүн чыгымдарды азайтуу;
- имараттардагы жана курулмалардагы комфорттун деңгээлин жогорулатуу;
- жабдуулардын энергетикалык натыйжалуулугун жогорулатуу;
- ишканалар менен уюмдардын ишин оптималдаштыруу жана езуне турган наркын темендетуу.
Энергия аудитинин уюштуруу процесстери конкреттүү методологияга негизделет, ал Кыргыз Республикасынын энергетикалык натыйжалуулук боюнча конкреттүү ченемдик укуктук актыларынын жана мыйзамдарынын негизинде иштелип чыккан (4-главаны караңыз). Методология төмөнкүлөрдү камтыйт: i) имараттарды долбоорлоого жана курууга тиешелүү файлдарды кароо; ii) ыйгарым укуктуу жетекчилик, техникалык персонал жана пайдалануучулар менен жеке жолугушуулар; iii) жылуулуктун агып кетишин, ошондой эле үй ичиндеги температуранын жана нымдуулуктун ченемдеринин сакталышын аныктоо үчүн тепловизор жана эсептөө. Бардык чогултулган маалыматтар Excelде иштелип чыккан даяр жана автоматташтырылган моделдерге киргизилет жана талданат. Бул моделдердин бири имараттын энергетикалык сертификатын алууга мүмкүндүк берет.
Дагы бир инструмент имараттардын энергияны керектөөнүн учурдагы абалын эсептөөгө мүмкүндүк берет жана «Имараттардын энергия натыйжалуулугу жөнүндө» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын конкреттүү талабы болуп саналган «В» класс статусуна жетүү боюнча сунуштарды берет. Excel эсептөөлөрү ошондой эле энергияны үнөмдөө чараларынын пакеттерин сунуштайт. Энергия аудитинин отчету үч негизги бөлүмдөн турат: i) имараттын жана анын негизги системаларынын техникалык мүнөздөмөлөрү жана абалы; ii) курулуштун энергетикалык анализи; iii) сунуш кылынган иш-чаралардын, инвестициялардын жана пайдалардын тизмеси. Акырында, жалпы экономикалык жана финансылык тенденцияларды эске алуу менен энергияны үнөмдөө боюнча чаралар боюнча сунуштар энергияны үнөмдөөчү материалдардын жана жабдуулардын учурдагы рыноктук наркынын негизинде берилген.Имаратты изилдөө төмөнкүлөрдү камтыйт:
- имараттардын тосмо конструкцияларын жана пайдубалдарын кароого;
- энергия керектөөнү өлчөө;
- термикалык изилдөө;
- электр энергиясынын сапатын өлчөө;
- аба өткөрбөйт өлчөө;
- жылытуу котелду жана анын жабдууларын экспертизадан өткөрүү;
- электр жана газ чөйрөнүн параметрлерин өлчөө.
Энергетикалык аудитке төмөнкүы этаптар кирет:
1) алдын ала (обзордук аудит),
2) деталдуу (инвестициялык планды иштеп чыгуу менен инвестициялык аудит),
3) мониторинг (кийинки аудит).
Энергетикалык сертификация - бул курулуштун энергетикалык натыйжалуулугун жана экологиялык коопсуздуктун талаптарына жооп беришин камсыздоого багытталган мамлекеттик чара. Жаңы жана иштеп жаткан имараттардын энергетикалык натыйжалуулугун баалоо үчүн таанылган ыкма катары, имараттардын энергетикалык сертификациясы энергетикалык натыйжалуулук классын аныктайт жана имараттардын энергетикалык натыйжалуулугун жогорулатуу үчүн маалымат берет. Энергия натыйжалуулугун баалоо методологиялары адатта имараттардын энергетикалык натыйжалуулугун эсептөө үчүн программалык камсыздоону же Excel электрондук таблицаларын колдонушат, ал көбүнчө жылына кВт/м2 жана жылына кг(СО2)/м2 менен CO2 парник газдарынын эмиссиясы сыяктуу белгилүү бир энергия бирдиктеринде көрсөтүлөт. Имараттарды энергетикалык сертификациялоонун шарттары жана тартиби Кыргыз Республикасынын 2011-жылдын 26-июлундагы № 137 “Энергияны эффективдүү пайдалануу жөнүндө” Мыйзамында, “Энергияны эффективдүү пайдалануу жөнүндө жобону бекитүү тууралуу” Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн токтому менен бекитилген. 2012-жылдын 2-августундагы № 531 имараттардын энергетикалык сертификациясын жүргүзүүнүн тартиби жана казандардын, жылытуу системаларынын жана ысык суу менен жабдуунун имараттарынын энергетикалык натыйжалуулугун мезгилдүү контролдоо тартиби жөнүндө жобо. Энергетикалык сертификат имараттарды энергетикалык сертификациялоо жаатында квалификациялык сертификаты бар адис тарабынан иштелип чыгат жана берилет.
